Het verstrippen van literaire werken heeft altijd iets hachelijks, net als het verfilmen ervan. Je maakt een nieuw werk, met een bestaande inhoud, maar het zal altijd vergeleken worden met het origineel. Helemaal eerlijk is dat niet, omdat je nu een ander medium hanteert, met andere mogelijkheden en beperkingen. In een roman kun je een innerlijke monoloog bijvoorbeeld veel gemakkelijker kwijt dan in een film.
Dick Matena loste dat op door de volledige tekst over te nemen, bijvoorbeeld bij Kees de jongen. Dat getuigt van veel respect voor de roman, maar het is de vraag of dat een graphic novel opgeleverd heeft, of een rijk geïllustreerde roman. Waarbij ik overigens niets wil afdoen aan de kwaliteit van het werk van Dick Matena.
Heel anders ging Milan Hulsing te werk bij De aanslag. Mulisch schreef een roman in vijf episoden, maar Hulsing begon niet bij de eerste episode; die verwerkte hij als flashbacks in de rest van de roman. Dat bleek goed te werken.
Het is mooi als een stripmaker het oorspronkelijke werk recht kan doen, maar belangrijker is het of het een goede strip heeft opgeleverd.
Auteurs
De broers Paul & Gaëtan Brizzi hebben zich eerst gewaagd aan Dantes hel. Nu hebben ze Don Quichot van la Mancha tot onderwerp gekozen. Verder heb ik Het spook van de opera in huis. Dat moet ik nog gaan lezen.
De oorspronkelijke Don Quichot, van Cervantes, heb ik nooit gelezen, al heb ik er wel over gelezen en ooit ging ik met mijn kinderen naar een voorstelling over Don Quichot. Maar ik kan de strip niet vergelijken met het literaire werk. Dat is misschien ook niet nodig.
De gebroeders Brizzi zijn geweldige tekenaars en net als bij Dantes hel dwingen de tekeningen bewondering af. Ze zijn nu wel wat karikaturaler dan in het Danteboek, maar het verhaal is ook luchtiger. Bovendien werkt het goed. De kop van de hoofdpersoon is echt een karakterkop geworden. Uitgesproken trekken en in zijn ogen zie je al wat van de waanzin, zonder dat je afstand van hem neemt. Je blijft met hem meeleven.
Verhaal
Don Quichot is een beetje de weg kwijtgeraakt door het lezen van ridderromans. Daarna gaat zijn verbeelding met hem op de loop en hij ziet in de werkelijkheid zaken die er niet zijn. Het bekendste voorbeeld is dat hij ten strijde trekt tegen windmolens, in de veronderstelling dat het reuzen zijn.
Omdat Don Quichot niet zo helder is, is het ook niet zo voor de hand liggend om het verhaal vanuit hem te vertellen. De auteurs kiezen ervoor om het vertelperspectief te leggen bij enkele mensen uit het dorp. Die vertellen wat er allemaal met hun dorpsgenoot gebeurd is. Het komt erop neer dat Don Quichot van alles onderneemt, maar dat het eigenlijk altijd op een mislukking uitloopt. Niet zelden loopt hij daarbij klappen op.
Waan en werkelijkheid
De ridder laat zich inspireren door de schone Dulcinea, die in werkelijkheid een ganzenhoedster is. Om de lezers duidelijk te maken wat er werkelijk is en wat verbeelding, hebben de auteurs ervoor gekozen om de tekeningen die de verbeelding (of de wanen) weergeven in kleur af te beelden. Als hij bij een herberg aankomt, is dat in zijn verbeelding een burcht. Die burcht wordt dus in kleur afgebeeld, de herberg in zwartwit, een bladzijde verder.
Dat wordt dan ook nog eens in tekst uitgelegd:
Een herberg die hij zelf voor een heel ander gebouw aanzag, bezeten als hij was door die lang vervlogen tijd waarin hij meende te leven.
Dat lijkt me een zwaktebod. De tekeningen vertellen al genoeg. Een uitleg in tekst lijkt me dan niet meer nodig.
Het verhaal van Don Quichot zit ongetwijfeld gelaagder en ingewikkelder in elkaar dan de broers Brizzi kwijtkonden in deze verstripping. Misschien is het verhaal op zich een beetje mager geworden, maar hoeveel body het had in de oorspronkelijke versie kan ik niet beoordelen.
Mij heeft het niet zo gestoord, omdat ik heel erg genoten heb van al die schitterende tekeningen. Die vertellen niet alleen het verhaal, maar roepen ook de sfeer heel goed op. Don Quichot van la Mancha is echt een kijkboek en het verhaal is vermakelijk. Dat is wel genoeg, denk ik.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten