Jonathan Cartland deel 3 en 4 (Blanc-Dumont / Harlé)

Alles wat je aandacht geeft, wordt mooier. Een goed voorbeeld daarvan is de integrale uitgave van de strip Jonathan Cartland. Dat is een uitgave op groot formaat, gedrukt op zwaar papier. Wanneer je deze uitgave vergelijkt met de oorspronkelijke albums zie je het verschil.

De tekenaar, Michel Blanc-Dumont, houdt van het detail en gemakzucht is hem vreemd. Daar begint de aandacht. Daarbij heeft uitgeverij Sherpa met aandacht de uitgave verzorgd en dat roept, ten slotte, de aandacht van de lezer op. Die wil natuurlijk weten hoe de verhalen aflopen, maar wie daarna rustig de tijd neemt om de verschillende tekeningen te bekijken ervaart pas werkelijk de schoonheid van de strip.

Deel 1 en 2 werden uitgegeven zonder kleur, deel 3 en 4 zijn wel ingekleurd. Waarom dat is, is me niet duidelijk, maar ik ben wel blij met de kleur. Misschien omdat die me herinnert aan mijn oorspronkelijke leeservaring, toen ik de softcovers las in de jaren tachtig.

Detective

Deel 3 wordt gevormd door De geest van Wah-Kee (1975, maar in het Nederlands 1984). Jonathan ontmoet in de saloon enkele mannen die in een ruzie verzeild raken. De volgende ochtend zullen ze met de boot vertrekken. Op het laatste moment springt Cartland ook op de boot: hij heeft een verzoek gekregen om zich te begeven naar Fort Union, aangezien er een opstand van de Oglala's dreigt. De hulp van Cartland is gewenst.

Dan ontrolt zich een soort detective: mensen worden omgebracht, er breekt een brand uit en de overlevenden (waaronder Jonathan Cartland) lopen gevaar. Om te overleven zullen ze moeten uitzoeken wat er aan de hand is. Op de achtergrond, maar op beslissende momenten zeer aanwezig, is 'de geest van Wah-Kee', misschien wel de geest van een omgekomen indiaan.

Dat laatste is kenmerkend voor de scenarioschrijver Laurence Harlé, die zeer geïnteresseerd was in de indiaanse cultuur. De indiaanse spiritualiteit speelt dan ook door De geest van Wah-Kee. In hoeverre dat waarheidsgetrouw is, kan ik niet beoordelen. Ik kan me voorstellen dat er ook sprake is van een zekere exotisering. In ieder geval staat Cartland altijd aan de kant van de indianen. Niet zij zijn de tegenstanders.

Tragiek

Wie dat dan wel zijn, is nog best verrassend. In het slot volgt Cartland zijn rechtvaardigheidsgevoel, ook als dat pijnlijk is voor hem. Maar bij wat hij ook kiest, zal hij pijn ervaren. Juist die tragiek, die we ook al in eerdere delen zagen, maakt Jonathan Cartland interessant.

Ook in deel 4, De schat van de spinnenvrouw (1978/1984), zit die tragiek. Aan het slot wil Cartland iemand redden die niet gered wil worden. Als hij geheel alleen buiten staat, hoort hij in zijn hoofd de stem van een indiaan die eerder in het verhaal voorkwam: 'Volg de weg van je ondergang.' Die ondergang ligt bij Cartland vaak op de loer. In een eerder deel ging hij er ook, rouwend over de dood van zijn vrouw, bijna onderdoor.

Het is overigens wel vreemd dat Jonathan de indiaan deze uitspraak hoort doen. Het kan geen herinnering zijn, want eerder in het album heeft de indiaan dat alleen maar gedacht, wat overigens niet zo sterk is, omdat dat ineens een wisseling van vertelperspectief inhoudt.

Verder zit het verhaal goed in elkaar. Jonathan Cartland moet een gezelschap begeleiden dat op weg is naar een schat. Er is concurrentie, dus er moet haast gemaakt worden. Maar de opdrachtgever van Cartland is bepaald niet sympathiek en hij laat zijn oren nogal eens hangen naar een jonge vrouw die haar zin wil krijgen, ook als dat niet verstandig is.

Dossier

Beide verhalen zijn met vaart verteld en zitten duidelijk beter in elkaar dan die in de eerdere delen. Het dossiergedeelte is aan de sobere kant: een tekst die al begon in deel 2 en nu in deel 3 en 4 doorloopt en afgerond wordt. Verder verschillende extra tekeningen en dat is altijd prettig. In deel 4 staat bijvoorbeeld de oorspronkelijke covertekening van De schat van de spinne-vrouw waarachter het jaartal 1979 vermeld staat, hoewel ik in de veronderstelling was dat dat deel in 1978 verscheen. De tekening lijkt op de covertekening van de integrale heruitgave, maar is toch net anders. Leuk om te zien.

Wie integralen gaat kopen, koopt (neem ik aan) de hele reeks. Deze twee delen zullen hun weg naar de koper dan ook wel vinden. Het tekenwerk is nog net zo goed als in deel 1 en 2, en de verhalen zijn beter.

Reeks: Jonathan Cartland
Titel deel 3: De geest van Wah-Kee
Titel deel 4: De schat van de spinnenvrouw
Scenario: Laurence Harlé
Tekeningen: Michel Blanc-Dumont
Uitgever: Sherpa
Haarlem 2019, hardcover, groot formaat, 56 blz. € 29,95

De geest van Wah-Kee

De schat van de spinnenvrouw