Vergeleken met de gemiddelde roman heeft Bella veel illustraties, vergeleken met een graphic novel heeft het veel tekst. Joost Vandecasteele (tekst) en Jeroen Los (tekeningen) hebben een soort mengvorm gemaakt. Dat betekent dat er passages zijn waar Bella aandoet als een geïllustreerde roman, in andere passages is Bella eerder een strip.
Vandecasteele heeft de ambitie om literatuur weer spannend te maken, lezen we achter op het boek. Daarom is het ook ontstaan als 'een luidop voor te lezen boek'. Dat is ook wel te merken. Het begin:
Ze...Daarmee heeft Vandecasteele wel meteen een 'vertelstem' te pakken. In de tekeningen zien we een man (die uiterlijk op de schrijver lijkt) die als een vlogger deze tekst uitspreekt. Hij bevindt zich in een vervallen vertrek, met een stoel onder de deurkruk, zodat hij niet gestoord kan worden.
Ze zeggen zoveel.
Ze zeggen dat we niks meer te zeggen hebben. Ze zeggen dat we geen grote verhalen meer vertellen.
Ze zeggen dat we in niks meer geloven. Ze zeggen dat anderen in het verkeerde geloven, maar vooral dat in niks geloven ongelooflijk klote is.
Ze zeggen dat het nog nooit zo slecht is geweest.
Ze zeggen dat we het nog nooit zo goed hebben gehad.
Ze zeggen dat de minderheid met te veel is.
Ze zeggen dat de meerderheid met te weinig is.
Ze zeggen dat we eindelijk in de toekomst leven maar dat vroeger beter was.
Achter gezien: op het moment zelf voelde vroeger even vreselijk.
Ik kan dat weten, want ik was erbij toen.
#ikhebdemillenniumbugoverleefd.
Ze zeggen dat de kiezer altijd gelijk heeft,
behalve als de kiezer hun ongelijk geeft.
Ze zeggen dat alles al gezegd is.
Maar ze zeggen zoveel.
De toon is gezet in het begin: de verteller geeft weer wat 'ze' zeggen. Veel dingen zijn veranderd vergeleken met vroeger en het is niet goed nu. Hoe is dat zo gekomen? In Bella geeft Vandecasteele verschillende mogelijkheden. Een nieuw stukje begint steeds met 'Ze zeggen dat alles veranderde op een' en dan wordt er een dag van de week genoemd.
Het boek speelt zich af in een toekomst. Er zijn ruimtewezens geland op aarde; er loopt een superduper snelweg om de aarde, ter hoogte van de evenaar; oorlog wordt nog alleen door kinderen gevoerd. Tegelijkertijd speelt het in het nu. Stephen Hawking houdt bijvoorbeeld een lezing.
Het is duidelijk dat Bella bol staat van de satire, waarbij elementen uit onze samenleving worden uitvergroot. Met veel vertelplezier fantaseert Vandecasteele over de opwarming van de aarde, internetporno, de rol van vaders in een gezin; het gebruik van medicijnen; het rondlopen met een koptelefoon op.
Daartussendoor loopt Bella, een meisje dat zich in haar eentje moet zien te redden. Uiteindelijk blijkt zij (of liever: haar zoon) van beslissende invloed is geweest op de veranderingen die zich hebben voltrokken.
Bella was duidelijk nodig om een verhaallijn in het boek te krijgen, maar die verhaallijn is nogal dun. De verhaalloop aan het eind (Bella's zoon heeft een tijdsprong gemaakt, waardoor hij zowel in het nu als in de toekomst leeft) heeft veel weg van een noodgreep, een deus ex machina waardoor er een eind aan het verhaal kan komen.
Bella bevat fraaie passages, bijvoorbeeld over De Grote Twijfel. (Aangezien Bella, net als de gemiddelde strip geletterd is in kleine kapitalen, heb ik hoofdletters toegevoegd naar eigen goeddunken).
De Grote Twijfel is niet ontstaan omdat er er geen zekerheden in het leven waren, maar omdat alle feiten zo weinig voorstelden in vergelijking met alles wat we nog niet wisten, zodat vooruitgang steeds meer aanvoelde als steeds minder weten, en dat zou niet mogen. De immense twijfel werd een infectie en niemand wist nog hoe of wat. Mensen begroetten elkaar niet meer met 'Hallo', maar met 'Eeuhm'.Of de passage over het verdwijnen van de seks: 'Baby's werden gekweekt in labo's en alle fysieke seksuele onderdelen verdwenen.' Maar dan wordt er de dikste BMW ontwikkeld, ook al zegt de verteller dat ze zeggen dat dat toeval was. Het verband is intussen mooi gelegd.
Zo zijn er meer amusante of tot nadenken stemmende passages te noemen, maar het blijven losse passages. De onderdelen blijven iets toevalligs houden, het grote verband ontbreekt, er is geen dwingende lijn. Het levensverhaal van Bella is daarvoor te schriel. Dat is jammer en het zorgt ervoor dat ik Bella niet zonder reserve een goed boek noem. Maar op deelniveau heeft het aardig wat interessants.
De tekeningen van Jeroen Los zijn uitgevoerd met alleen blauw als steunkleur. In zijn tekeningen zijn invloeden te zien van onderling zeer verschillende tekenaars, zoals Charles Burns en Kim Duchateau. Veel gezichten zijn uitdrukkingsloos, maar dat past ook wel bij het verhaal. Ze vormen een fraai onderdeel van Bella.
Bellla is uitgegeven door uitgeverij Lebowski.
Teaser
Door Joost Vandecasteele voorgelezen fragment over egoïsme
Geen opmerkingen:
Een reactie posten