'De wereld volgens...' is het begin van vele titels. Dat begon voor zover ik weet bij De wereld volgens Garp (1978), van John Irving. Wie het boek niet gelezen heeft, heeft de film wel gezien. Sinds die tijd kom je soortgelijke titels overal tegen, van De wereld volgens Gijp tot De wereld volgens Daan en verder volgens Bob, Darp, Nederland, Maarten van Rossem, Pinto, John, Bentley, Monsanto, Valkema. Wie verder googelt vindt waarschijnlijk nog veel meer. In dat rijtje hoort ook De wereld volgens Hein de Kort, waarvan het zesde deel is verschenen.
De titel suggereert dat je in dit boek een soort wereldbeeld krijgt en in zekere zin is dat ook zo. Niet dat De Kort zijn visie tot in detail uitwerkt, maar in deze bundeling cartoons laat hij zien welke dingen uit de actualiteiten hij opgepikt heeft en hoe hij erop reageert.
Lijn
In dit zesde deel staat hij zelf prominent voorop, met naast hem Dirk (van Dirk en Desiree), die mompelt: 'Zo... Zijn we tegenwoordig van de klare lijn.. Hein?' Dat is al grappig, want als De Kort iets is dan is dat niet een beoefenaar van de klare lijn. De Korts lijn is bijzonder onklaar. Daar moeten sommigen misschien aan wennen, maar die lijn blijkt het in de cartoons goed te doen.
Aan de ene kant suggereert de lijn snelheid, alsof de cartoon een onmiddellijke ingeving weergeeft. Dat een cartoon niet zomaar uit de pen vloeit, laat De Kort zien in 'Het ontstaan van een meesterwerk'. Het tekenen blijkt niet het grootste werk te zijn.
Aan de andere kant neemt De Kort op deze manier afstand van de esthetiek, wat past bij wat hij afbeeldt. Veel zaken uit de actualiteit zijn immers bij uitstek niet mooi. De lijn van De Kort vergoelijkt niets van het lelijke om ons heen.
Grimmig mededogen
De Kort heeft een voorkeur voor de kleine krabbelaars, de losers, de mensen die het niet gemaakt hebben en daardoor per definitie onvrede hebben met hun bestaan. De Kort schetst ze met een grimmig mededogen. Ze houden zich staande, ze verwoorden wat er aan de hand is, ze maken er het beste van, ze reageren zwartgallig - en je snapt het. Tegelijkertijd werkt het op je lachspieren. Bij mij, tenminste.
Op elke pagina van deze verzamelbundel is vermeld wat de aanleiding is van de cartoon. Als je die onderschriften na elkaar leest, heb je al een beetje een beeld van wat er dat jaar in het nieuws was. Dat zijn niet altijd de grote zaken die de voorpagina van de krant halen. Vaak ook zijn het de kleine berichten, maar wellicht zullen juist die later kenmerkend blijken te zijn voor onze tijd.
Een verzameling als deze kun je wel in een avond uitlezen, maar ik denk dat het beter werkt als je er elke keer een stuk of tien tot je neemt. Ik heb de bundel in etappes doorgenomen, maar nu ik voor deze recensie er weer doorheen blader, blijven de meeste cartoons fris en moet ik er weer om lachen.
Dodenherdenking
Enkele wil ik eruit lichten om te laten zien hoe ze (bij mij) werken. Er is een cartoon (ik kan hem online niet vinden, dus ik moet hem beschrijven) over 'Reserveren bij Dodenherdenking'. In verband met de veiligheid was er maar voor een beperkt aantal mensen gelegenheid om deel te nemen aan de Nationale Dodenherdenking. Bovendien moesten aanwonenden ramen en deuren gesloten houden en mochten ze zich niet op het balkon of het dakterras bevinden. De Kort tekent een cartoon waarin de koninklijke familie naar de kaartjes wordt gevraagd. De koning weet van niks, de koningin heeft de prints van de kaartjes in haar tas en een van de prinsessen zegt: 'Kan je tegenwoordig ook op je telefoon bewaren.. hè mam.'
Het leuke is niet alleen dat ook de koning naar zijn reservering wordt gevraagd, maar het is ook herkenbaar dat er een generatiekloof is tussen ouders en kinderen, zeker als het om de digitale wereld gaat. En natuurlijk krijgen we en passant de visie mee op het koninklijk huis: de onwetende koning, de koningin die de zaakjes voor elkaar heeft en de prinsessen die ook gewoon pubers zijn.
De beste cartoon is die over immigratie. Het was na het debat tussen Trump en Harris, waarbij Trump beweerde dat immigranten de honden en katten aten en dat combineert De Kort mooi met de omvolkingscomplottheorie die sommige Nederlandse politici lijken aan te hangen. En dan de ambtenaar die de 'omvolking' voor lief neemt, zolang de honden gespaard blijven. Bijzonder leuk.
Kunst
Naast de cartoons zijn er ook kunstwerken van Hein de Kort opgenomen. Het zijn vierkante afbeeldingen, die robuust geschilderd zijn, vaak getekend in dikke lijnen. Soms grappig, soms niet. Een mooie aanvulling op de cartoons.
De wereld volgens Hein de Kort deel 6 is weer een fraaie verzameling geworden, waar volgens mij weer veel mensen van kunnen genieten. Niet alleen vanwege de grote zaken die De Kort onder de loep neemt, maar ook vanwege het algemeen menselijke dat je in je straat of in je eigen huis kunt tegenkomen. In ieder geval zijn cartoons goed voor je humeur.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten