Als er een schrijver overlijdt, gaan mijn gedachten razendsnel de boeken langs die ik van hem gelezen heb. Daarna ga ik naar mijn boekenkast en vaak kom ik er dan achter dat mijn geheugen alweer een loopje met mij genomen heeft.
Afgelopen week overleed Rogi Wieg, door euthanasie. Vorig jaar won hij een proces waarin bepaald werd dat hij inderdaad psychisch ondraaglijk leed. Het was mij ontgaan, maar ik lees het in de berichten omtrent zijn verscheiden.
Dat het niet goed ging met Wieg, had ik al eerder gehoord of gelezen. Hij schreef onder meer de roman Kameraad scheermes (2003). Ik heb die niet gelezen. Indertijd heb ik ook geen interviews gelezen of gezien. Ongetwijfeld heeft hij verteld hoe autobiografisch het boek was, hoe hij leed aan depressies en hoe zwaar het leven was.
Dat ik het boek niet gelezen heb, heeft misschien te maken met de vrees dat zo'n autobiografisch boek alleen interessant is als je wat van de auteur weet. Of als het gewoon erg goed geschreven is. Blijkbaar had ik indertijd niet de indruk, of misschien wel niet het geld, of sowieso niet de interesse. In ieder geval ben ik niet naar de boekhandel gefietst om het boek te halen. Maar ik wist dat het er was en ik wist waarover het ging.
Mijn geheugen vertelde me dat ik de bundels Toverdraad van dagverdrijf (1986) en De zee heeft geen manieren (1987) gelezen had. En de bloemlezing Ieder hangt aan zijn gevallen toren (1988). Verder niets, al heeft Wieg daarna nog veel gepubliceerd.
Mijn boekenkast leert met dat ik Toverdraad van dagverdrijf niet bezit. Ik zal het boekje ook niet bij de bibliotheek geleend hebben, vermoed ik. Ik ken de titel. Ik ken de titel zo goed, dat ik meende de dichtbundel te kennen. Dat klopt niet, vrees ik.
De bloemlezing heb ik wel, maar die ligt op mijn leskamer, op school. Het enige boekje dat mijn boekenkast levert is De zee heeft geen manieren. Ik blader er wat doorheen, lees hier en daar wat en dat valt me niet zo mee:
Zeg maar gerust de je terugkomtHet is het begin van 'Zeg maar gerust' en het leek me wel iets voor een in memoriam. Maar dat 'mooie' in 'mooie poëzie' is me te gortig. Er zijn meer gedichten waarin dat expliciete 'mooie' voorkomt. Ze worden er niet beter door.
uit de dood, primitiever en zelfs
niet goedgemanierd, maar je zult zijn
als mooie poëzie.
Hier en daar lees ik een gedicht dat nog meekan:
Onvoorstelbaar
Ik droom nog wel eens dat
ik schrijf over mijn vader
die blootshoofds in een uitgebrand
maisveld staat. Zijn hoed heeft hij
vergeten bij kennissen, hij is oud en grijs
en heft zijn vuist op naar God.
Wie verder komt in de poëzieEn deze. Toen ik het gedicht herlas, herinnerde ik me de sigarenrook. Vond ik ik indertijd het gedicht goed? Aan de bundel kan ik zien dat hij gelezen is, maar er staan geen potloodstreepes, plusjes, mwahs of andere aantekeningen in die mijn herinnering ondersteunen.
schrijft niet meer over zijn vader.
Zijn hoofd wordt verruild voor de vrucht,
zijn hoed voor de tijd, zijn vuist voor een graftombe.
Alleen God is er nog, vluchtig en even onvoorstelbaar
symbolisch als altijd.
Verlaat mij niet
Verlaat mij niet. Ik ben niet veel
meer dan sigarenrook, zwierig
rondom een mensenhoofd vluchtend,
ik ben haast geen symbool meer,
geen trillende hamerslag op de muren
van ons huis. Wees opgewonden en draaiend
in die jurk, met in je handen twee handgeschilderde
kopjes koffie.
Verlaat mij niet, als ik slaap,Hee: 'symbool'. In het vorige gedicht stond ook al 'symbolisch'. En in een ander gedicht lees ik 'Maar als ik slaap, laat het licht / mij de symbolen zien'.
als ik mij van je afkeer om een taxi
te betalen. De wereld heeft nog altijd
mogelijkheden.
Waar zou je naartoe moeten nadat je de boulevards
hebt afgelopen.
Hoe ik ook blader, ik vind maar geen gedicht dat me omverblaast. Zo'n dichter was Wieg blijkbaar niet. Voor mij, althans. Maar het meeste van zijn oeuvre heb ik niet gelezen. Wie weet hoeveel moois daar nog in staat. Die mogelijkheid wil ik wel openhouden; ik wil graag positief zijn over iemand die net overleden is.
Van lezen van al die boeken en bundels zal wel niet meer komen. Misschien dat ik ooit in een boekhandel Beminde onrust (1990) tegenkom of Liefde is een zwaar beroep (1998) of Afgekapt dichtwerk (2014) en misschien is het dan wel zo goedkoop, dat ik het toch koop en als het eenmaal op de stapel ligt, zou ik het ook nog kunnen gaan lezen. Ik reken er niet op.
Misschien heb je belangstelling voor:
Ad den Besten overleden
H.H. ter Balkt overleden
Ward Ruyslinck overleden
Gerrit Kouwenaar overleden
Geen opmerkingen:
Een reactie posten