Een historica heeft een klus op zich genomen: ze moet de familiebibliotheek op orde brengen bij een graaf, Orsini, die graag Orso genoemd wil worden. Dat is de situatie in de nieuwe graphic novel van Ibrahim R. Ineke, Verborgen bron.
In de strips van Ineke is er vaak sprake van een verleden dat invloed heeft op het heden en van de duistere kant van het bestaan: de machten die niet te vatten zijn, de gebeurtenissen die niet helemaal te begrijpen zijn. Onder onze werkelijkheid kolkt een andere. Dat is ook het geval in Verborgen bron.
Gouvernante
De historica vindt een dagboek van een eeuw geleden en dat fascineert haart. Ze verbeeldt zich dat de schrijfster ervan een gouvernante is. De gouvernante is ook weer gefascineerd door een boek, over lokale folklore en daarin staat het verhaal van de najade Mélusine, een onsterfelijke, die samen met haar zus een stoffelijke vorm aanneemt. De verhalen passen als matroesjkapoppen in elkaar.
Mélusine sluit zich aan bij een circus en het gezelschap kampeert op een gegeven moment op het land van de graaf, die verliefd wordt op Mélusine, maar zij heeft al een minnaar. De graaf kan dat niet verkroppen, doodt iedereen en neemt Mélusine gevangen. Maar haar minnaar heeft vlak voor zijn dood de graaf verdoemd tot eeuwig vergeten, van zichzelf, zijn liefde en zijn bruid.
De gouvernante verbeeldt zich dat ze de zus van Mélusine is en dat die nog steeds in de tuin gevangen zit. Een eeuw later lijkt de historica bijna samen te vallen met de gouvernante. In dromen vallen de tijdlagen weg. Ze komt er verder achter dat er een inrichting op het terrein gestaan heeft en ook de Eerste Wereldoorlog speelt nog een rol.
Illusie
Hoe tastbaarder het verleden wordt, hoe onzekerder het heden. Bestaat die werkelijkheid wel? Is er wel een graaf? Is alles een illusie? De illusie is gebroken, wordt er verschillende keren gezegd. Maar wat wordt er zichtbaar als de illusie wegvalt?
In een epiloog komen alle personages nog een keer langs. Sober getekend, met slechts hier en daar een enkele steunkleur, elk in zijn eigen werkelijkheid.
Tekeningen
Ibrahim R. Ineke heeft weer een intrigerend boek gemaakt. Hij gebruikt in Verborgen bron aardig wat kleur, wat in het verleden wel eens anders geweest is. Hij heeft een karakteristieke bescheiden lijn, die soms iets zoekends suggereert, maar altijd precies doet wat er gedaan moet worden.
Het verhaal van Mélusine is juist in dikke lijnen getekend en donkerder ingekleurd. In veel tekeningen is de inkleuring daar dichter, zodat het wit van het papier minder meespeelt. Het zijn krachtige tekeningen, anders dan de rest en toch heel goed in het boek passend.
In Verborgen bron probeert de historica een bibliotheek, eigenlijk een verleden, te ordenen. Niet voor niets spreekt de graaf tegenover haar van entropie, die hij de eerste wet van de fysica noemt, in plaats van de tweede van de thermodynamica.
Je zou kunnen zeggen dat de wanorde groter wordt, hoe meer ze van het verleden weet. Er is veel gebeurd in het verleden en de tuin van de graaf is niet zomaar een tuin. Tegelijkertijd ontstaat er orde: de levens van de vrouwen vallen meer en meer samen.
Parallellen
De titel van Inekes boek doet denken aan De verborgen bron van Hella Haasse. Er zijn zeker parallellen tussen de boeken. Ook hier is er sprake van een oud verhaal, dat van de nimf Arethusa, die in een bron veranderde en van een verliefdheid die op niks uitgelopen is. Zo zijn er meer lijnen te trekken, maar het verband is losjes. Ibrahim R. Ineke heeft de literatuur al eerder als inspiratie genomen. Zijn vorige boek was gebaseerd op Hooge troeven van Louis Couperus.
Verborgen bron is weer een geslaagde graphic novel, die je, zoals veel boeken van Ineke, moet ondergaan, zonder dat het de bedoeling is dat je er tot in de details grip op krijgt. Zoals de personages ook nooit helemaal grip krijgen op hun leven en altijd moeten erkennen dat er werkelijkheden zijn die groter zijn dan zij.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten