Podcast: Wolfgangs woorden / De zomer van '69

Wolfgangs woorden; Mozarts leven in brieven

In brieven kunnen personen dichtbij komen. Beroemd zijn bijvoorbeeld de brieven van Vincent van Gogh (waar overigens ook een podcast over is) en de brieven van Etty Hillesum (Het denkende hart van de barak), om zomaar twee voorbeelden uit te pikken.

Ook Mozart schreef brieven, al vanaf zijn vroege jeugd, toen hij optrad als wonderkind. Het moeten er in totaal honderden zijn. Negentien van die brieven zijn te horen in de podcast Wolfgangs woorden - Mozarts leven in brieven. Ze worden voorgelezen door Owen Schuhmacher, terwijl er op de achtergrond muziek van Mozart klinkt, uit de tijd dat de brief speelt, neem ik aan. Na het voorlezen komt de muziek naar de voorgrond en kunnen we daar nog een tijdje van genieten. Nou ja, gemiddeld genomen duurt een aflevering niet langer dan een minuut of vijf.

Besneeuwde Alpen

In de eerste brief is Mozart dertien. Hij is dan op tournee in Italië en is net in een koets de besneeuwde Alpen overgestoken. In volgende brieven volgen we zijn ontwikkeling, bijvoorbeeld welke componeeropdrachten hij krijgt en hoe hij daar enthousiast mee aan de gang gaat.

In de tiende aflevering schrijft Mozart zijn vader dat zijn moeder ernstig ziek is. Ze is dan echter al overleden, maar dat durft hij niet te schrijven. Het echte verhaal schrijft hij aan een vriend van de familie.

Er is meer verdriet en narigheid. Mozart schrijft over geldzorgen en van de vijf kinderen die er geboren zijn, zijn er op een gegeven moment nog maar twee in het leven en zijn vrouw Constanze is verzwakt door de zwangerschappen.

Maar hij schrijft ook over zijn successen en over hoe hij enkele werken heeft gecomponeerd, om te zorgen dat het publiek het naar zijn zin heeft. Hij moet werkelijk in een razend tempo gewerkt hebben.

Lichte toon

De brieven worden in vrij hoog tempo voorgelezen door Owen Schuhmacher, op een lichte toon. Waarom die toon als licht overkomt, is mij niet zo duidelijk, omdat de inhoud van de brieven niet altijd zo licht is. Maar dat maakt ze misschien juist zo schrijnend.

Een compleet beeld van het leven van Mozart krijgen we niet; er worden vooral momenten uitgelicht. Wellicht dat de podcastmakers veronderstellen dat dat leven wel in grote lijnen bekend zou zijn. Wie meer wil weten over de dood van Mozart kan terecht bij de podcast Klassieke mysteries.

Brief 5 tot en met 19 zijn terug te vinden op deze site. Waarom de eerste vier daar niet geplaatst zijn, is mij niet duidelijk. Maar bij de bekende podcastaanbieders zijn ze natuurlijk wel te vinden.

De zomer van '69

Het is vijftig jaar na 1969 en dus is er een reden om terug te blikken. Vorige week noemde ik al de Belgische podcast Woodstock. Deze keer De zomer van '69. Ook dat is een bescheiden podcast: slechts vier afleveringen van ongeveer een half uur.

We beginnen met Woodstock. De drie volgende afleveringen gaan over de allereerste homodemonstratie in Nederland, de Dolle Mina's en de maanlanding. Het is allemaal 'maar' vijftig jaar geleden, dus er zijn nog genoeg mensen die hun ervaringen kunnen vertellen.

Voor iemand van mijn leeftijd is deze tijd natuurlijk extra interessant. Ik zat op de lagere school en ergens in een doos moet nog een werkstukje liggen dat ik toen maakte over de maanlanding. Veel meer dan het opplakken van uitgeknipte krantenfoto's en -artikelen was het niet, als ik het mij goed herinner. Op de blauwe kaft schreef ik met rode viltstift 'Apollo 11 in de ruimte'.

Dolle Mina's

Van de Dolle Mina's had ik misschien toen ook al gehoord. In mijn familie zal er wel afkeurend over gesproken zijn. Woodstock leerde ik later kennen en ik heb toen erg genoten van de documentaire (documentaires?) erover.

Maar die homodemonstratie is me geheel ontgaan. In de podcast wordt de Stonewall Inn genoemd, een homocafé in de wijk Greenwich Village in New York. Daar ontstonden rellen en dat zou het begin worden van een activistische vorm van homo-emancipatie. Maar de eerste homodemonstratie in Nederland was eerder, op 21 januari 1969. Joke Swiebel, een van de organisatoren destijds, praat erover met iemand uit een veel jongere generatie. Die demonstratie wordt ook genoemd in de aflevering Flikker op! van Andere tijden.

Vier aspecten van de zomer van 1969 die veel gevolgen hebben gehad in de decennia daarna. Mooi dichtbij gebracht door de betrokkenen en ook nog in kort bestek. Aanbevolen!