Eurovisieverkiezingen

Enkele weken geleden was er het Eurovisie Songfestival. Ook als je het nieuws erover niet volgde, kon je dat niet ontgaan: overal gonsde het. ‘Onze artiesten’ deden het goed in de polls en ze zouden niet alleen een gevaarlijke outsider zijn, maar werkelijk kans maken. Een groot deel van het land leefde mee.

Op de avond van finale was bijna heel Nederland in spanning. De uitzending was een succes. Op hetzelfde moment keken miljoenen Europeanen naar hetzelfde programma en velen brachten hun stem uit. Na afloop was er volop discussie: had Oostenrijk gewonnen vanwege het lied, of vanwege de opmerkelijke zangeres? En wilde die zangeres een statement maken of was ze toch een aanstelster? Was Nederland vooral zo hoog geëindigd vanwege het uitstekende camerawerk? Je kon er gemakkelijk enkele talkshows mee vullen en dat gebeurde dan ook. Eurovisie leefde.

Vandaag is er weer een Europese gebeurtenis en weer gaat het om wie de meeste stemmen krijgt. De belangstelling voor de Europese verkiezingen is echter een stuk minder is dan voor het songfestival. Wat dat betreft kan de politiek nog iets leren van de muziek.

Bij het songfestival is heel Europa het publiek. Je moet dus artiesten afvaardigen en een lied inzenden dat zo goed is, dat je kunt verwachten dat allerlei Europeanen er de kwaliteit van inzien. Dus niet de Toppers op laten treden, die buiten onze landsgrenzen alleen maar gêne oproepen, maar artiesten die hun sporen internationaal hebben verdiend.

Ook voor het Europese parlement zouden wij mensen kandidaat moeten stellen die hebben bewezen dat ze het vak beheersen. België doet dat. Het vaardigde ooit de ex-premiers Jean-Luc Dehaene en Guy Verhofstadt af. Dat zijn toch andere namen dan onze toppers Paul Tang, Esther de Lange en Bas Eickhout.

De verkiezingen zijn Europees, maar we horen meer over de landelijke dan over de Europese partijen. VVD en D66 zitten in het Europese parlement in dezelfde fractie, maar ze voeren niet gezamenlijk campagne. Dat hadden Ilse de Lange en Waylon beter begrepen: als je toch op dezelfde lijn zit, kun je maar beter de krachten bundelen. Als ze elk afzonderlijk hun liedje hadden gezongen, was het niks geworden.

Ook het stemmen zouden we kunnen doen op de Eurovisiemanier: we organiseren een verkiezingsavond en die zenden we rechtstreeks uit in alle EU-landen. De leiders van de zeven fracties van het Europese parlement zijn aanwezig. Zij mogen een kwartier lang het beleid van hun partij presenteren. Tussendoor worden filmpjes vertoond waarin we de fractievoorzitter van de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten het woord zien voeren tijdens een debat, of waarin we de leider van de Europese Conservatieven en Hervormers iets zien hervormen of zich conservatief zien verzetten tegen een hervorming.

Aan het eind komen de sms-codes in beeld en kunnen we stemmen. Je kunt niet op je eigen land stemmen, je stemt op de Europese fracties. Aan het eind van de avond maken we een rondje langs de landen en wordt de uitslag van de stemming bekend gemaakt. De puntentelling is vergelijkbaar met die van het songfestival.

Omdat we weten hoeveel punten er in totaal te verdelen zijn, is meteen duidelijk bij welk puntenaantal je partij een zetel heeft. In de Green Room zien we de fractieleiders juichen bij elke zetel die wordt binnengehaald. Aan het eind komt de complete winnende fractie op het podium om de bloemen in ontvangst te nemen.

Ja, dat gaat heel anders dan met een rood potloodje in een stemhokje, maar is dat erg? Als we bij het songfestival allemaal naar een stembureau hadden gemoeten om het hokje van Wit Rusland of Zweden in te kleuren, was de opkomst bedroevend geweest. In talkshows en columns zouden mensen beweerd hebben dat we bij deze geringe belangstelling zouden moeten overwegen om uit Eurovisie te stappen. Maar daar heb je bij het mobiel stemmen geen last van: omdat de drempel zo laag is, is de opkomst is groot. Bovendien kost het de overheid geen cent.

Natuurlijk zullen er mensen twee keer stemmen en er zullen ook jongeren stemmen van wie we nu nog vinden dat ze de kiesgerechtigde leeftijd niet hebben, maar is dat dan erg?

Bij het songfestival heb ik niemand horen klagen over het gebrek aan controle op de stemmen. Als iemand vijf keer op Polen of Zwitserland wilde stemmen, was dat geen probleem en niemand zeurde over het feit dat ook mensen onder de achttien meestemden. De uitslag werd geaccepteerd.

Het lijkt me dat de Europese Verkiezingen heel wat kunnen leren van het Eurovisie songfestival. Het zal wel wennen zijn en het zal ook wel ophef geven, maar uiteindelijk wordt het ‘Calm after the Storm’. De verkiezingen, waar nu maar weinig leven in lijkt te zitten, zullen ‘Rise like a Phoenix’.