woensdag 24 juli 2024

Wie me raakt (Damien Marie & Laurent Bonneau)


Het is aanpoten in het gezin van Fabien en Aude. Fabien werkt op een abattoir, waar hij varkens moet doden. Twee weken dagdienst, een week nachtdienst. Zijn partner, Aude, ziet hij weinig: die werkt als hij thuis is. Ze werkt in de palliatieve zorg, waar het altijd druk is. Samen zorgen ze voor dochter Elisa. 

Fabien is de hoofdpersoon in de graphic novel Wie me raakt, getekend door Laurent Bonneau, op een scenario van Damien Marie

De vijfjarige Elisa heeft een eigen willetje en ze wil dat Fabien haar een verhaal vertelt voor het slapengaan: er moeten zombievarkens in voorkomen, een ridder, een toverstaf, een poes, een prinses. De leider van de varkens is de vader van Bambi, die is ook dood. 

Aanrijding

Niet lang daarna overrijdt Fabien een hinde. Hij ziet andere hindes oversteken en er is een mannetjeshert, alsof het zomaar uit het verhaal gestapt is. Daarna veranderen er dingen in het leven van Fabien. 

Het heeft er niets mee te maken, maar ik moest er toch aan denken: aanrijdingen dieSup zaken in een verhaal aan het schuiven brengen. De aanrijding in Herinneringen van een engelbewaarder (1971) van Willem Frederik Hermans, waarin er er vlak voor het uitbreken van de oorlog een Joods meisje wordt doodgereden. En SuperTex (1991) waarin een Joodse man in een Porsche op sabbat een jongen aanrijdt die op weg is naar de synagoge. In beide boeken beïnvloeden de aanrijdingen de rest van het verhaal. 

Fabien gaat zich afvragen wat er werkelijk van belang is  in zijn leven en als er tussen de aangevoerde dieren zich een varken bevindt dat getatoeëerd is, besluit hij het te redden. De kunstenaar blijkt een jonge vrouw met autisme te zijn. 

Een tijdje lang lijkt de richting verdwenen uit het leven van Fabien. Hij komt zelfs even op straat terecht, is heel kort vrijwilliger bij het Leger des Heils en probeert een kunstproject te maken van het getatoeëerde varken. 

En misschien heeft hij niet beter dan terug te gaan naar zijn oude baan in het abattoir. 

Het verhaal veranderen

Als Fabien breekt met zijn oude leven, is hij er een tijdje tussenuit. Achteraf zegt hij dat hij het verhaal wilde veranderen. Blijkbaar is hij lang genoeg een personage in het verhaal van zijn eigen leven geweest, hij wil dat verhaal mee kunnen sturen. De vraag is of je dat uiteindelijk kunt. 

Wat me raakt is een ontroerend verhaal over een vader en een dochter. De dochter zorgt ervoor dat hij zijn eigen verhaal gaat maken. Maar het gaat ook over vriendschap: Fabien kan altijd terugvallen op een bevriend echtpaar. Over eigenzinnigheid: het tatoeëermeisje praat eigenlijk niet, maar ze laat zichzelf wel zien in wat ze doet. Fabien zet zich ook voor haar in.

De pogingen om getatoeëerde varkens een plaats te laten krijgen binnen de kunst is aan de ene kant een manier om het meisje tot haar recht te laten komen, aan de andere kant vind ik juist dat deel van het verhaal minder geslaagd. Toch te veel een deus ex machina, een net te gemakkelijke oplossing. 

Dat Fabien uiteindelijk zijn leven niet definitief kan ontstijgen, vind ik dan wel weer sterk. Niet voor niets eindigt het boek met een zwarte bladzijde. 

Menselijk

Wie me raakt is een heel menselijk boek: het toont de mens in zijn geworstel en in zijn liefde tot wie hem nabij zijn. 

De tekeningen van Laurent Bonneau staan me aan. Veel tekeningen hebben maar een enkele steunkleur. Als het verhaal van setting verandert, verandert de steunkleur. In de tekeningen zorgt de inkt voor zwarte vlakken, het lijntje waarmee Bonnea tekent is lekker los. Het leven van Fabien verloopt niet zo strak en de manier van tekenen past daarbij. 

Het is mogelijk dat verschillende lezers Wie me raakt verschillend lezen: het verhaal laat ruimte voor interpretatie. Maar niemand kan, lijkt me, om het positieve heen: de liefde, de vriendschap, de eigenzinnigheid. Doordat niet alles dichtgetimmerd is, blijft het verhaal intrigeren. Wie me raakt is een strip waar je lang mee kunt doen. 

Wie me raakt is uitgegeven als fraaie hardcover met stofomslag, aan de binnenkant waarvan nog een tekening te vinden is.

Titel: Wie me raakt
Scenario: Damien Marie
Tekeningen en inkleuring: Laurent Bonneau
Vertaling: Frederik van Wontergem
Uitgever: Silvester Strips
224 blz. € 39,95 (hardcover, stofomslag)

2 opmerkingen: