vrijdag 17 augustus 2018
Malpertuis (I.R. Ineke)
Ibrahim Ineke maakt duistere boeken. Dat duistere heeft zowel met de toegankelijkheid als met de thematiek te maken. Veel van zijn boeken geven zich tijdens het lezen niet gemakkelijk prijs en vergen herlezing, voordat ze zich voor je openen. Voor zijn thema's zoekt Ineke het vaak in verhalen waarin een tweede werkelijkheid meespeelt, die doordringt in de eerste. Er zijn machten die hun invloed doen gelden op de loop van de gebeurtenissen.
Dat is ook het geval bij Malpertuis, dat eigenlijk Jean Ray's Malpertuis heet. Jean Ray is het pseudoniem van Raymond de Kremer (1887 - 1964), die ook wel onder de naam John Flanders schreef. In 1955 publiceerde hij de magisch-realistische roman Malpertuis. Dat is het boek dat tot uitgangspunt heeft gediend bij de nieuwe graphic novel van Ibrahim Ineke.
Een jongeman komt, door een soort dwaallicht geleid, in een oud, mysterieus huis. Door de scherfachtige vormen op de bladzijden, wijst Ineke al op de niet coherente werkelijkheid, waarin dingen zomaar uit elkaar kunnen vallen. Dat komen we ook later in het boek tegen.
Op een gegeven moment loopt de dreiging zo hoog op dat de jongeman uit het raam springt en het huis probeert te ontvluchten. Bij het oversteken van een bevroren vijver zakt hij door het ijs, maar wordt gered.
De ruit, het ijs - het sluit allemaal aan bij de scherven die in het hele boek opduiken.
Het duurt een tijdje voordat we een schets van de situatie krijgen. De ik-figuur (de jongeman) en zijn zus Nancy hebben bericht gekregen dat ze voortaan in het huis Malpertuis mogen wonen, het huis van hun overleden oom Cassavius. Ze zullen het huis delen met andere familieleden.
Cassavius was beeldend kunstenaar. De hoofdpersoon krijgt de aanwijzing dat hij niet de schilderijen moet bekijken maar erdoor moet kijken. Er is namelijk een tweede werkelijkheid. Op zolder vindt hij nog een schetsboekje van zijn oom.
In huis blijkt het te spoken. Nancy verlaat de woning en de ik-figuur raakt in de ban van een Medusa-achtige vrouwelijke bewoner van het huis. Uiteindelijk blijkt wat de bedoeling is van zijn aanwezigheid in huis.
Net als de vorige boeken van Ineke is Malpertuis een indringend verhaal. Het gevoel dat er allerlei dingen niet-pluis zijn, weet Ineke altijd goed over te brengen. Wel zouden zijn boeken toegankelijker zijn als hij zich meer bekommerde om de helderheid van het verhaal. Natuurlijk beïnvloedt de thematiek de manier van vertellen, maar ik kan mij goed voorstellen dat lezers afhaken, omdat Ineke ze wel erg weinig aanknopingspunten geeft om het verhaal te (re)construeren.
Zo wordt er enkele gesproken over de dood van Matthias, maar mij is het niet duidelijk wie die Matthias is.
Maar wie niet terugschrikt voor wat graafwerk en zich wil onderdompelen, is Malpertuis zeker geschikt.
Titel: Jean Ray's Malpertuis
Auteur: I.R. Ineke
Uitgeverij: Sherpa
Haarlem, 2018; 112 blz. harccover, € 24,95
Eerdere boeken van Ibrahim Ineke op Bunt Blogt:
Eloise
Half blood
The White People
Geen opmerkingen:
Een reactie posten