Wit

Sommige boektitels zal ik nooit meer vergeten, ongeacht of ik de boeken wel of niet gelezen heb. Zo zal ik bij Leo Pleysier meteen denken aan Wit is altijd schoon en bij Kousbroek aan De aaibaaiheidsfactor, Einsteins poppenhuis of Het Oostindisch kampsyndroom. Bij Pleysier denk ik pas in zoveelste instantie aan De kast en bij Kousbroek zullen er ook best boeken zijn die mij zelfs nu niet te binnen schieten.

Ineke van Laanen gaf haar roman de titel Wit. Ik vermoed dat ik zo'n titel niet zomaar zal onthouden. Ook in het boek zijn er gedeelten die niet op de zeef van mijn geheugen zullen blijven liggen. Wat zal me misschien wel bijblijven?

Dat de hoofdpersoon (Maud) humanistisch uitvaartbegeleidster is. Ze schrijft toespraken die ze bij begrafenis of crematie voorleest. Op een dag moet ze dat doen voor Laura, die ze in het verleden goed gekend heeft. Korte tijd hadden ze zelfs een relatie. Laura heeft zelfmoord gepleegd. Ze heeft haar leven lang geworsteld met de dood van haar zusje Resi, waaraan ze zich schuldig achtte en misschien was ze dat ook.

Zal ik me later nog iets van Hugo herinneren? Hij is de man van Maud. Ze hebben twee kinderen, die het huis uit zijn. Doordat Maud zo bezig is met de dood van Laura, komen er spanningen tussen Hugo en Maud. Het verloop daarvan is niet altijd even geloofwaardig. Als Hugo een tijdje het huis uit gaat, lees je bijvoorbeeld niets over de kinderen. Ze komen niet langs, ze bellen niet, ze worden niet eens genoemd. De schrijfster was ze misschien wel vergeten.

In het boek hadden ook best wat zinnen en passages geschrapt kunnen worden, om het allemaal net iets pittiger te maken. De proloog (over de dood van Resi) is vrij slap geschreven. Die had misschien wel helemaal weg gekund.

Een raar detail zal ik me zeker herinneren. Ik ken geen boek waarin zo vaak iemand in bedwang gehouden wordt door hem of haar bij de polsen te pakken. Zeker een keer of tien, schat ik. Waar komt dat toch vandaan? Zijn er inrichtingen waar men agressieve patiënten zo aanpakt?

Sommige dialogen heeft Van Laanen goed geschreven. Vooral in gesprekken met Britt (de vrouw van Laura) zit vaart en spanning. Ook de afwisseling van heden en verleden is goed gedaan. In beide tijdlagen zijn er elementen die je uitnodigen om verder te lezen.

Wit is niet een goed boek, maar het is ook niet slecht. Ik hoefde me er niet doorheen te worstelen en ik denk dat het meer mensen zo zal vergaan. Wie het gaat lezen, zal een aardige avond hebben. Wel hoop ik dat Van Laanen bij een volgend boek een strenge redacteur zal treffen, die haar tot een beter boek zal pressen.

Ineke van Laanen, Wit. Uigeverij IJzer, Utrecht 2013. 176 blz. (via Ten Pages)