Om mekaar in Dokkum

Van Guido van Driel las ik voor het eerst iets in het blad Eisner. Jammer genoeg is het blad al ter ziele. Het verhaal van Van Driel was getekend op zwart papier, zoals hij vaak doet. Van Driel gebruikte weinig tekst, maar wist daarmee een verhaal te vertellen dat maar niet uit je hoofd wil.

Een paar weken gelezen las ik Gasten, zoals je hier kunt nalezen. Nu heb ik zijn bekendste roman gelezen, Om mekaar in Dokkum. Intussen is dit stripboek ook verfilmd: zie de site en die film krijgt prima kritieken, bijvoorbeeld in de Telegraaf en op cultuurbewust.nl.

De 'klootzak' uit de filmtitel is Ronnie N., een crimineel op wie een moordaanslag wordt gepleegd. Die mislukt. Ronnie raakt zwaargewond, heeft een bijnadoodervaring en blijkt daarna radicaal veranderd. Hij is ervan overtuigd dat zijn moordenaar uit Dokkum komt en gaat hem opzoeken.

In Dokkum zit ook een asielzoeker uit Angola. Het lukt hem niet om te praten over wat hij allemaal heeft meegemaakt, zodat zijn asielverzoek weinig kans heeft. Op een gegeven moment hoort hij het liedje met de regels 'We benne op de wereld om mekaar, om mekaar, om mekaar, om mekaar te helpen, nietwaar?' en vraagt wat 'ommekaar' betekent.

In het verhaal van Van Driel speelt ook nog Ronnies lijfwacht mee, een ober wiens kat net gestorven is en een echtpaar dat worstelt met een groot verdriet. Uiteindelijk krijgen alle personen met elkaar te maken. Hun vooruitzicht is niet altijd prettig en soms uitgesproken somber. Toch is Om mekaar in Dokkum een boek waar troost van uitgaat. Daarom snap ik ook niet goed waarom er indertijd enige opschudding over ontstaan is.

Van Driel maakte het boek voor de gemeente Dongeradeel, ter gelegenheid van de opening van het nieuwe gemeentehuis in 2004. Het boek is indertijd uitgereikt aan de plaatselijke politici. Niet elke politicus las het boek, maar sommigen deden dat wel en struikelden over schuttingtaal in het boek. Vier weken na de opening leverden veertien raadsleden  hun boek in bij de wethouder van cultuur, Ate Oosterhof. Eerlijk gezegd is het taalgebruik nou niet direct wat me bijgebleven is na lezing van Om mekaar in Dokkum. Met die grove taal valt het nogal mee.

Maar wethouder Sicco Boorsma (Christenunie) vond het reden genoeg om het stripboek af te wijzen, zonder dat hij het gelezen had, lees ik op de site van RTV Noordoost-Friesland. Hij zegt: 'It is gewoan skuttingtaal. It is taalgebrûk dat net by ús Dongeradielse mienskip past en dêr wol ik net ferantwurdlik foar wêze.' Knap als je zeker weet dat het schuttingtaal is, zonder dat je ook maar de moeite genomen hebt om het boek zelf te bekijken. Een paar uur lezen en je bent er doorheen, maar Boorsma heeft al een mening en die verandert hij toch niet.

De burgemeester, die ook het boek niet las, verschuilt zich achter de wethouder van cultuur en onthoudt zich van commentaar.

Indertijd is mij dat allemaal ontgaan, maar ik kan me er alsnog kwaad om maken. Van Driel heeft zich enorm uitgesloofd voor de gemeente. Behalve een schitterend boek heeft hij ook nog een serie tegeltableaus gemaakt, die aan de buitenkant van het nieuwe gemeentehuis zijn bevestigd. En dan wordt zijn boek opzijgeschoven door iemand die het niet gelezen heeft.

Voor de christelijke politici die het boek gelezen hebben en werkelijk geschokt zijn, kan ik wel respect opbrengen, maar niet voor iemand die zijn oordeel baseert op wat hij heeft horen zeggen zonder zelf te onderzoeken en ook niet voor een burgemeester die een geschenk aan de gemeente in een kast flikkert en er vier weken later nog niet naar gekeken heeft.

De ChristenUnie en Algemeen Belang Dongeradeel (samen vijf van de negentien zetels) dienden zelfs een motie van wantrouwen in tegen wethouder Oosterhof. Dat las ik op de site van het Friesch Dagblad. De motie werd niet door andere partijen gesteund.